غار رود افشان : جاذبه زیبا و دیدنی دماوند - مجله یک کامپیوتر

ویژگی ها و جذابیت های سفر به غار رودافشان

اگر اهل کوه رفتن هستید باید غار ها برایتان جالب و جذاب باشند. در نزدیکی تهران، در راستا جاده فیروزکوه و در دل کوهستان البرز مرکزی؛ یکی از مرموزترین غارهای ایران خود را در پناه کوه از دید مخفی نموده است. با خبرنگاران همراه باشید تا راز غار رودافشان را برایتان برملا کنیم.

غار رودافشان به فاصله 120 کیلومتری شرق تهران در نزدیکی روستایی به همین نام از توابع شهرستان دماوند واقع شده است. رودافشان روستایی ست سرسبز، با باغ های وسیع، چشمه سار های فراوان و رودی پر آب به نام دَلی چای.

سرچشمه دلی چای از آب دریاچه های تار و هویر است که از ذوب یخچال های قره داغ ایجاد شده اند. این غار در جنوب روستا و در دامنه جنوبی دره ای که رودخانه دلی چای در آن جاری ست واقع شده است.

یکی از شاخصه های اصلی غار رودافشان دهانه ورودی آن است که در میان غارهای ایران جزو عظیمترین دهانه هاست. از دیگر ویژگی های غار، تالار های وسیع آن را می توان نام برد.

دهانه غار رودافشان

برای رسیدن به دهانه غار که در ارتفاع 1915 متری از سطح دریا واقع شده است باید راستای حدود یک کیلومتر را در یک سراشیبی تند، پیاده طی کنید. اختلاف ارتفاع رود و دهانه غار حدود 130 متر است.

دهانه درون گودی عظیمی به قطر حدود 100 متر واقع شده است و تا قبل از رسیدن به نزدیکی آن به علت قرار داشتن در گود اصلا قابل مشاهده نیست. تنها وقتی به لبه گود برسید می توانید دهانه عظیم غار را ببینید.

این دهانه بسیار وسیع و قوسی شکل است. دهانه غار رودافشان عرضی 40 متری و ارتفاعی 12 متری دارد.

تالار اول غار رودافشان

بعد از عبور از دهانه؛ سراشیبی تند پیش رو را ادامه دهید تا به کف تالار اول برسید. با عبور از دهانه افت دما کاملا محسوس است.

این تالار ابعاد 80 در 100 متری دارد و ارتفاع آن 25 متر است که عظمت خود را به رختان می کشد. در سقف این تاقدیس عظیم به علت استحکام لایه ها اثری از شکستگی یا افتادن سنگ ها دیده نمی گردد.

در انتهای تالار اول به تعدادی ایوان ساخته شده با سنگ چین و مقادیری خرده سفال برمی خورید که نشان از مسکونی بودن غار در گذشته دارد.

این تالار آخرین جایی است که با نور خورشید روشن است و با عبور از آن و ورود به دالان غار به فاصله اندکی در تاریکی مطلق فرو خواهید رفت.

تالار دوم غار رودافشان

با گذر از دیواره سنگ چین به تالار دوم می رسید. طول این دیواره 8 و پهنای آن 1.5 متر است. در حال حاضر قسمتی از این دیواره تخریب شده و درگاهی به عرض 2 متر به وجود آمده که مدخل تالار دوم را تشکیل داده است.

در ابتدای این تالار تاقدیس کوچکی با ارتفاع 8 متر واقع شده است سپس به تاقدیس عظیمتر می رسیم. ابعاد این تالار درحدود 50 در 60 متر و ارتفاع آن 20 متر است. این تالار فاقد هرگونه غارسنگ است.

غارسنگ به ساختارهایی می گویند که در اثر انحلال و رسوب گذاری کانی ها در خلال جریان آب درون غار ها ایجاد می گردد؛ مانند چکنده سنگ (استالاکتیت) و چکیده سنگ (استالاگمیت).

تالار سوم غار رود افشان

تالار سوم ابعادی در حدود 40 در 50 متر و ارتفاع 15 متر دارد. سرتاسر این تالار از چکیده سنگ ها و چکنده سنگ های زیبا و ستون ها و آبشارسنگ های خارق العاده پوشیده شده است.

چکنده های نیزه ای، گل کلمی و نخودی در سقف و دیواره، چکیده های مخروطی و خوشه انگوری در کف غار و همچنین سنگ های بلورین در این تالار وجود دارند که هر کدام زیبایی خاصی به غار بخشیده اند. این اتاق دارای دهانه دیگری است که از آن به انتهای تالار سوم می رسید.

انتهای تالار سوم راهرویی به عرض 2 و ارتفاع 6 متر است. پس از طی 50 متر، چکیده سنگ عظیمی می بینید. پس از حدود 20 متر بلندترین چکیده غار به بلندی 12 متر ظاهر می گردد. در اینجا چکنده های نیزه ای نیز دیده می شوند.

معبد آناهیتا

در ادامه راستا اصلی دهلیزی واقع شده است. یک پلکان آهنی راه این دهلیز را باز نموده است. انتهای دهلیز دخمه ای عظیم به ابعاد 4 در 6 متر و ارتفاع 3 متر واقع شده.

یک حوض آب و ستونی در وسط دخمه دیده می گردد. این دخمه را آناهیتا (الهه آبیاری و باروری) نام داده اند و پس از آن تاقدیسی به پهنای 15 تا 20 متر وجود دارد.

دالان انتهایی

با ادامه دادن راستا اصلی پس از پیمودن حدود 160 متر به دالان انتهایی می رسید. این دالان که طولش 10 متر است، در واقع 50 متر پایین تر از سطح دهانه غار قرار گرفته.

طول راستا اصلی غار 800 متر و مجموع راستاهای اندازه گیری شده در نقشه راستا غار رودافشان برابر 1637 متر است. بدون تجربه و تجهیزات 300 تا 400 متر از غار را بیشتر طی نکنید. راه های فرعی راستا همه بن بست اند؛ اما دیدن آنها نیز خالی از لطف نیست.

در تالار اصلی و راستا غار همواره قطرات آب از سقف به زمین می ریزد. تنها صدای قطرات آبی که از سقف غار به درون چاله های پر آب می چکد سکوت را می شکند. این قطرات منشا ایجاد چکیده ها، چکنده ها و ستون های عظیم غار هستند. همچنین در داخل غار چاله هایی وجود دارد که آبی زلال از دل صخره های سنگی آن بیرون می آید.

درون غار تاریک است. هیچ نور و موجود زنده ای در غار نیست جز خفاش هایی که روی سقف غار نشسته اند. قبلا با برق کشی و نورپردازی در گوشه و کنار غار؛ راستا اصلی روشن و معین بود. اما حالا به دلیل عدم رسیدگی نورافکن ها خاموش اند و با توجه با کابل کشی ها می توان راستا اصلی را یافت.

در بعضی قسمت های راستا برای سهولت رفت وآمد نردبان های فلزی قرار داده اند. در بعضی از راستاها، سنگ ها به واسطه رطوبت موجود، لیز و صاف اند. کف بعضی جاهای غار چنان سخت است که جای مناسبی برای ایستادن یا نشستن روی سنگ ها و دیدن سقف سنگی و دهلیزهای متعدد آن فراهم می نماید.

غار رودافشان حدود 50 سال پیش توسط مردم محلی با همکاری غارنوردان کشف شد. بعد از آن، از آنجا که دنیاگردان زیادی به این مکان می آمدند.

مردم روستا با همراهی برگزارنماینده های تور تعدادی پله سنگی برای رفت وآمد بهتر مردم ساختند که به مرور فرسوده شده اند، اما همچنان نردبان های فلزی وجود دارند. این اثر طبیعی در سال 1384 به فهرست آثار ملی ایران اضافه شد.

علت کمیاب بودن غار در این نقطه از کشور این است که رشته کوه البرز از سنگ های گرانیتی تشکیل شده است. در این نوع کوه ها تونل های طبیعی ایجاد نمی گردد مگر این که رگه های آهک در دل کوه وجود داشته باشد.

به نظر می رسد هزاران سال قبل رودخانه دلی چای هم سطح دهانه غار بوده و نفوذ آب به داخل دالان های غار به مرور موجب خوردگی رگه های آهکی و گسترش غار شده است.

غار رودافشان از نوع غارهای مرطوب با پوشش گیاهی خزه است که پیشروی تا عمق 300 یا 400 متری آن با تجهیزات کم غار نوردی امکان پذیر است.

غارنوردی در رودافشان جذاب است. دلایل این جذابیت مواردی است از این قبیل:

• عظمت دهانه ورودی و تالارها
• چکیده ها و چکنده ها و ستون های آهکی متنوع
• هوای مطبوع
• سادگی پیمایش

چگونه مراقب فضای طبیعی غار رودافشان باشیم؟

غارنوردان و طبیعت دوستان حرفه ای بر این باور هستند که سفر به غار آداب دارد. مهم تر از آن باید با افراد آشنا به این رشته ورزشی و دنیاگردی پرداخت و سفر به تاریکی غار را تجربه کرد. از سوی دیگر باید هر دنیاگرد طوری غار را ترک کند و محیط زیستش را دست نخورده باقی بگذارد که انگار هیچ بشری تا کنون پا به آنجا نگذاشته است.

متاسفانه در نزدیکی این غار تابلوهایی برای آگاهی دادن به دنیاگردان و جلوگیری از آسیب وجود ندارد. ممکن است برای افراد غیرمتخصص در حوزه غارنوردی آسیب هایی به وجود بیاید یا دنیاگردان ممکن است به غار آسیب هایی بزنند؛ مانند دیوارنویسی که موجب آلودگی تصویری غار می گردد یا تخریب سازه های سنگی داخل آن.

بعضی از دنیاگردان به دلیل ناآگاهی و بی توجهی سازه های سنگی را تخریب می نمایند؛ غافل از این که تشکیل هر دو سانت از سنگ صد هزار سال طول می کشد.

آنها حتی آلودگی هایی را به دلیل حضورشان در غار ایجاد می نمایند که موجودات زنده مانند خفاش های درون غار را فراری می دهد.

باید دنیاگردان روی این مسائل حساس شوند. مثلا در زمستان که فصل خواب خفاش هاست کمتر به غار بروند و آنها را بیدار نمایند. چون آنها اگر در زمستان به خواب نروند تا بهار زنده نمی مانند.

چگونه به غار رود افشان برویم؟

فاصله تهران تا روستای رودافشان 120 کیلومتر است که طی کردن آن حدود 2 ساعت طول می کشد. تمام این راستا آسفالته است.

راستا دسترسی به غار رودافشان دماوند

از تهران به سمت جاده فیروزکوه حرکت کنید. 30 کیلومتر پس از دماوند به روستای سید آباد می رسید. در سید آباد از راستا فیروزکوه خارج شده و به فرعی سمت راست به طرف روستای کَلاک برانید.

پس از کلاک به دو راهی روستای مشهد-رودافشان می رسید. راستا سمت راست به سمت روستای مشهد و راستا سمت چپ به طرف رودافشان می رود. 10 کیلومتر دیگر بپیمایید تا به روستای رودافشان برسید. پارکینگ غار رودافشان بعد از روستا و مقابل غار واقع شده است.

پس از عبور از رود پر آب دلی چای و پشت سر گذاشتن شیب نسبتا تندی در مدت 20 الی 30 دقیقه به دهانه عظیم غار رودافشان می رسید. کل راستا پاکوب است و به راحتی می توان دهانه غار را پیدا کرد؛ ولی تا لحظه آخر دهانه غار قابل مشاهده نیست.

هزینه های سفر به غار رود افشان

سفر به غار رودافشان برای تهرانی ها سفری کم خرج و کوتاه است.

هزینه رفت وآمد با خودروی شخصی به روستای رود افشان دماوند

هزینه بنزین خوردو شما حدود 25 هزار تومان خواهد شد. هزینه ورودی پارکینگ 5 هزار تومان است.

هزینه تور­های دنیاگردی غار رود افشان

تور غار رودافشان به طور معمول یک روزه انجام می گردد. هزینه ها از 80 تا 150 هزار تومان متغیر است.

اقامت در رودافشان

اگر قصد اقامت در رودافشان داشته باشید به تازگی یک اقامتگاه بوم گردی افتتاح شده است که پذیرای شماست.

توصیه های سفر به غار رودافشان

اگر برای اولین بار است که به این مکان سفر می کنید توصیه های زیر را به خاطر داشته باشید.

• در صورتی که تجربه غارنوردی ندارید با یاری راهنما به غار وارد شوید.
• این غارنوردی به هیچ وجه مناسب بچه ها و افراد مسن نیست.
• قبل از ورود به غار مسئولان محلى و نزدیکان خود را از برنامه سفر و ساعات رفت و برگشت خود آگاه کنید.
• حتما لوازم یاری هاى اولیه همراه خود داشته باشید.
• کفش مناسب کوهنوردی بپوشید.
• لباس ضدرطوبت و نسبتا گرم بپوشید.
• هد لامپ یا چراغ قوه، باتری اضافه و شمع همراه داشته باشید.
• قمقمه آب برای برطرف تشنگی همراهتان باشد.
• بهتر است کلاه ایمنی و دستکش با خود بیاورید.
• هنگام غارنوردی مراقب چاله های آب باشید؛ بعضی از آنها ممکن است عمیق باشند.
• هیچ گونه زباله ای از خود در غار به جا نگذارید.
• در صورت امکان موقع برگشت زباله های محیط را جمع آوری کنید.

• بهترین فصل سفر به غار رود افشان

• این غار در تمام فصول برای سفر شرایط مناسبی دارد. تنها برای حفاظت از خفاش ها سعی کنید مزاحم خواب زمستانی شان نشوید.

لطفا به وقت طبیعت گردی، حتما نکات زیر را رعایت کنید:

1. حتما کیسه های زباله عظیم به همراه داشته باشید و به معنی واقعی، نه چیزی از طبیعت بردارید و نه چیزی در آن برجای بگذارید. اگر همه مردم بخواهند چنین کاری بنمایند از طبیعت چیزی باقی نمی ماند. (همان طور که خیلی مکان ها تا الان تخریب شده اند.)
2. زباله هایی مثل پوست میوه، پوست تخمه و زباله های تجزیه پذیر دیگر، همچنان زباله هستند و نباید در طبیعت جا گذاشته شوند. تصور کنید تعداد زیادی دنیاگرد زباله های ارگانیک خود را در طبیعت رها نمایند. طبیعت در کوتاه مدت ظرفیت بازیافت این همه زباله ارگانیک را ندارد.
3. به هنگام پیمایش در طبیعت یا کمپینگ، در صورت امکان حتما کیسه های پلاستیکی عظیم همراه داشته باشید و سعی کنید در راستای که می روید زباله ها را از روی زمین جمع آوری کنید. اگر همه این کار را بنمایند، به شکل چشمگیری شاهد کم شدن زباله ها در طبیعت خواهیم بود.
4. لطفا در طبیعت سکوت را رعایت کنید و آرامش مکان طبیعی را با بلند کردن صدای موسیقی و برگزاری جشن و میهمانی به هم نزنید. این احترام به اکوسیستم و البته دنیاگردان دیگری است که برای لذت بردن از سکوت به طبیعت سفر نموده اند.
5. لطفا در گروه های خیلی عظیم سفر نکنید. برای رفتن به طبیعت یک گروه دوستی در دو یا سه ماشین کافیست، ورود یکباره جمعیت عظیم به مکان طبیعی سرعت تخریب را بیشتر می نماید.
6. لطفا به هنگام کمپ زدن و اطراق شبانه در طبیعت، آرامش محل را با نورهای قوی و موسیقی بلند برهم نزنید. روشنایی کمپ و سر و صدا را حداقل نگه دارید و به طبیعت و به دیگر دنیاگردان احترام بگذارید.
7. لطفا تا جایی که ممکن است در طبیعت آتش روشن نکنید. اگر این کار را کردید، کنترل شده، کوچک و با مصرف حداقل مقدار هیزم باشد. حتما به هنگام ترک کردن کمپ، با آب کافی از خاموش شدن کامل آتش اطمینان حاصل کنید.
8. لطفا هرجا مرتع سرسبز و زیبایی دیدید با ماشین از وسط آن رد نشوید. اساسا لازم نیست همواره چشم اندازهای زیبا را پیاده یا با ماشین فتح کنیم! خیلی اوقات از دور تماشا کردن و عکس دریافت لذت بیشتری دارد.
9. لطفا به خصوص وقتی جاده شلوغ است، درست رانندگی کنید. لازم نیست همواره تخت گاز برانیم، لازم نیست دائما در کوشش برای سبقت دریافت از ماشین جلویی باشیم و لازم نیست هرسال اثبات کنیم که بعد از رانندگان تانزانیا، لیبی، مالاوی و جمهوری دموکراتیک کنگو، بدترین رانندگان دنیا هستیم!

همچنین بخوانید:

دور زمین: دور زمین: آشنایی با زیبایی های دنیا در مجله گردشگری